Dünyada tüm büyük felaket, başarı, yaratıcılık veya üzüntüler yetki ve sorumluluk dengesizliğinde ortaya çıkmıştır. “Yetki ve sorumluluk” ilk bakışta tamamen işsel bir terim gibi gözükse de aslında hayatımızın her anında kendini gösteren bir olgudur. Aile hayatı, aşk hayatı, iş hayatı, sosyal hayat… yani hayatın her metrekaresinde…
Burada değineceğimiz ise iş hayatında hep isyan edilinen “Ben müdür olacaktım ki…”, “Bana bu işin sorumluluğunu verecekler ki…”, “Sorumluluk bol yetki yok” vb. cümlelerin anatomik yapısını incelemek.
Yetki-sorumluluk dengesine bir göz atalım.
Eğer sorumluluğunuz yetkinizden fazla ise işlevsiz eleman,
Eğer sorumluluğunuz yetkinizden az ise tehlikeli eleman,
Eğer sorumluluğunuz yetkiniz oranında ise ideal eleman,
sınıfında yer alırsınız. Buradaki ana konumumuz bu üç durumun etkilerini detaylandırmak olmadığı için içeriğine girmeyeceğiz. Fakat şunu unutmayın ki en sorunlu durum 2.durumdur.
Yukarıda belirttiğimiz üzere yetkilerinin azlığından isyan eden çalışanlar ile ilgili bir anket yapılsa, isyan edenlerin oranı en az %90 çıkar. Peki bu karanlığa küfreden ama bir mum yakmak hareketliliğini göstermeyenler isyan etmekte haklılar mı?
Yetki ve sorumluluk almak aslında mal alırken yaptığınız satınalmadan farksızdır. Bir ürün satarken size sunulan ürünün bedeli ve bu bedele karşılık gelen faydaları anlatılır. Eğer bu fayda, ürüne vereceğiniz bedele en azından eşit ise bu alımı gerçekleştirirsiniz. Yetki ve sorumluluğu bu olaya kurgularsak; yetki ürün bedeline, sorumluluk ise faydaya karşılık gelecektir. Daha açık bir ifadeyle, yöneticinize yapmak istediğinizi anlatıktan sonra bunu hayata geçirebilmek için nelere ihtiyacınız olduğunu belirtmelisiniz.
Örneğin “Eğer yöneticiniz sizden satışlarınızı %50 artırmanızı istiyorsa, karşılık olarak sizde ondan zamanı daha iyi kullanabilmek için araç talep edebilirsiniz.” Bu örnekteden de anlaşılabileceği gibi aslında sorun size verilen yetkilerin azlığı ile alakalı değil, sizin almak için gayret göstermekten çekindiğiniz yetkilerin yokluğudur.
Yapılması gereken şey, yöneticinize gidip almak istediğiniz yetkileri çerçevesini çizerek anlatmak ve bununla ilgili alacağınız sorumlulukları da belirterek talepte bulunmaktır. Unutmayın yetkiyi tek başına talep ederseniz ancak çok dokunaklı nasihat alırsınız.
OY